Salutatio

Domi, Fabiola parvula Laetitiam curabat. Laetitia in solo sedebat ad ludendum dum Fabiola expectabat amicam suam. Ea per ianuam videbat arbores et aves et caelum et flores et multas nubes atras;  ea audiebat tonitrus qui prope domum non erant.
Ianua  aperta, ventus non intrabat. Quid est ventus? Ventus est aer qui se movet. Prope ianuam erant multi flores pulchri coloribus et formis variis. Stirpes serebantur in quoque vase ab Fabiola; erant varia vasa.
Laetitia silebat dum ludebat. Circum Laetitiam crepundia erant.
Atrium frigidum non erat, sed calidum.
Laetitia silente, verba non faciebat, sed poterat vocare matrem suam. Ante annos mater parvulam infantem apponebat ad pectus suum. Laetitia ab matre alebatur; ea lac bibebat.
Hodie Laetitia non potest portari nam saepe non tam levis est quam erat cum unum annum habebat.
Mox amica sua abit domo. Quo amica sua ibit? Amica sua cui nomen est Brunna ibit domum Fabiolae.
Fabiola manet prope ianuam et fenestram. Matre expectante, Anna, filia sua, eam vocabat.
- Mater! Mater!  Veni huc prope me.
Anna non pergebat. Mater respondebat:
- Noli vocare! Lude!
Anna quieta rursus erat.
Fabiola reprehendebat filiam suam, ergo filia sua reprehendebatur ab matre. Prope ianuam Fabiola audiebat aliquem pulsare ostium. Fabiola ostium aperiebat dum Laetitia videbat matrem.
- Brunna! Amica mea! Tu advenisti. Intra domum meam. Ut Vales?
Dicebat Fabiola Brunnae
- Optime! Gratias tibi ago, amica. Dicebat Brunna. Et tu, ut vales? Interrogabat Fabiolam.
- Mea filia bene est. Hodie ea inquieta non est ut mare, quod solet turbidum esse. Ea plorat, currit ad cubiculum et ostium, cadit in solo, ridet inter alia. Ego filiam meam amo.
Dum ambulabant versus ostium Brunna et Fabiola loquebantur. De qua re Fabiola et Brunna loquebantur? Eae de Laetitia loquebantur.

Textus a Ferdinando Golombieski scriptus.

Femina legens

Nox est. Familia dormit. Cur femina nocte legit? Femina nocte legit quia quieta est. Ea legere amat. Lux librum illustrat tantum, ergo, liber illustratur ab luce. In mensa chartae et flores et lampas sunt. Ubi mensa est? Mensa in medio atrio est. Lux lucernae non est, in domo sua, ad illustrandum atrium. Quem librum ea legit? Ea legit ‘Fortunae Thomae Sawyer'; fabula clara pueri callidi.

Domus feminae quieta est, quia sonus intus non est, nec foras. Ea habitat prope oceanum. Oceanus vastus est ut caelum. Post terrae caelum, spatium est cum stellis errantibus et stellis inerrantibus et cavis nigris et galaxiis et ceteris. Universum arcanum est. Id bonum non est, nec malum. Vita humana cognoscere potest et interrogare et dubitare. Universum infinitum et magnum est. Vita humana finita et brevis est, ergo, id ab homine cognosci potest, sed non omnis res. Nostra hac aetate universum res vera est et quoque vita humana in universo. Veritas cognitio est quam homines de ipsis rebus habent.

Femina legens cognitionem auget de mundo. Femina legens se non movet, nam attenta est. Fenestra domus aperta est. Ventus frigidus per fenestram intrat. Nox non est calida, sed frigida. Quot annos habet femina? Femina viginti annos habet. Ea multos libros legit. Estne erudita? Ita! Ea se docet ad docendum fratres et alias personas. Quod nomen est eius feminae? Nomen eius est Fabiana. Postea, Fabiana dormit. Prima luce, gallus canens novum diem salulat. Aves vigilant atque volant. Quo aves eunt? Aves quaerunt cibum.

Postscriptum – Femina magistra fieri desiderat.

Ante diem decimum Kalendas Augustas, Mercurii dies. Dies vicesimus tertius mensis Iulii, feria quarta.

Textus a Ferdinando Golombieski scriptus.

Leo Iratus et Puteus

Leo olim, iratus et odio furens, dum leonem alium elapsum quaerit quem mactet, in puteum offendit. Inspicit; suam imaginem in liquore pictam videt. Sibi credit hunc hostem adesse quem vult; irruit, et perit. Saepe furiosi plus sibi quam aliis nocent.

Fabula a Iosepho Desbillons saeculo XVIII scripta

Leo et canis

Occurrit canis leoni et iocatur, “Quid tu, miser, exhaustus

inedia, percurris silvas et devia? Me specta pinguem ac

nitidum, atque haec non labore consequor, sed otio.” 

Tum leo, “Habes tu quidem tuas epulas, sed habes stolide

etiam vincula. Tu servus esto, qui servire potes; equidem

sum liber, nec servire volo.” 

Fabula a Flavio Aviano circa 400 post Christum natum scripta. 

Animi affectiones

Mane, in ortu lucis...

Magistra et puellae et pueri ambulant ad scholam. Quota hora eunt ad scholam?  Ii eunt hora secunda vel septima hora ante meridiem. Quam longae sunt lectiones? Lectiones quattuor horas longae sunt. Lectiones in duas partes dividuntur. In parte prima sunt Bellae Artes; in secunda sunt lectiones de Grammatica. Ceteris diebus aliae lectiones sunt. 

Magistra multas disciplinas docet : Artem Poeticam et linguam Latinam et Grammaticam et Musicam et alias disciplinas. Disciplinae sunt partes Trivii et Quadrivii. 

Puellae et pueri lectionem Latinitatis et Rhetoricam et Grammaticam et Dialecticam habent Lunae die vel feria secunda et Martis die vel feria tertia et Mercurii die vel feria quarta. Post partem primam Mercurii die disciplinae sunt Arithmetica et Musica; Geometria et Astronomia autem Iovis die vel feria quinta et Veneris die vel feria sexta. Sabbato et Domini die lectiones non habent. 

Unde veniunt puellae et pueri? Omnes puellae et pueri exeunt e domibus suis. Quo eunt? II ad scholam eunt. Magistra cum puellis et pueris dum ambulat multas fabulas narrat Aesopi. Puella quaedam consistit atque flores carpit; aliae flores tenent in manibus aut in sporta. 

Via ad scholam nimis longa non est, sed brevis. Quam longa est via ad scholam? Via ad scholam est ducentos passus longa.

Son in caelo est supra pagum; dies non est frigidus, sed calidus. Lux solis calidissima est dum se non occultat post nubes. Sol terram illustrat. Mane finis noctis est atque initium diei. Sol est stella clarissima, quae luce sua et terram et lunam illustrat.

Pars Terrae et pars lunae sole illustrantur. Aliae partes Terrae et aliae partes lunae sole non illustrantur, sed obscurae sunt, ergo nox est in illis partibus.

Luna non habet tempora anni quae habemus in Terra. In Terra tempora anni sunt quattuor: aestas et hiems, ver et autumnus. 

Ubi sunt Terra et luna? Terra et luna sunt in Spatio. “Estne universum magnum?" Interrogat puer magistram. Ea respondet puero: “Ita, universum est magnum! Id mysterium est. In vocabulo ‘universum’ est arcanum: id significat unum quod se manifestat in diversis: essentia quae se manifestat in eis quae sunt. Omnes homines et animalia et herbae stirpesque et mineralia essentiam habent.” Dicit magistra puero.  “Intellegisne, discipule?” Ea Interrogat puerum comiter. “Non intellego, magistra.” Puer respondet. “Nihil est.” Dicit postea. 

Caelum Terrae est caeruleum cum dies est. Caelum aliarum stellarum errantium alios colores habet. 

In villa prope pagum sunt. Aliquae puellae in oppido habitant, quia familiae earum laborant illic. 

Puer flores dat magistrae. Alii pueri ludunt dum ambulant sub divo. 

Aves canunt mature ac volant in aere ubique. Aves habitant in arboribus, quia de arboribus volare possunt. 

Scriptum a Ferdinando Golombieski ante diem decimum quintum Kalendas Augustas, Veneris die, vel die decimo octavo mensis Iulii, feria sexta

Duae Feminae

Duae Feminae sunt in horto. Eae sunt prope fluvium. Fluvius non tam longus est, itaque multos pisces habere non potest. Pisces in aqua vivunt, nec in terra vivere possunt, nam pisces in aere spirare non possunt. Pisces alas non habent, caudas autem habent. In aere non sunt aves. 

Feminae procul ab domo sua sunt. Natura per se intellegitur: circum eas sunt multi flores et plantae. Procul ab eis sunt arbores et montes. Flores sunt formosi propter multos colores .

Hodie calidus est sol et in aqua refertur. Duae feminae calorem sentiunt. Parvae nubes in caelo sunt quia, in loco, non sunt pluviae frequentes. 
Quid feminae faciunt? Feminae colloquium habent. Quae feminae sunt? Femina quae corbem in manibus portat est Sempronia. Altera femina quae Semproniam spectat est Iulia. Sempronia et Iulia sincerae sunt in colloquiis suis.

Textus a Ferdinando Golombieski scriptus.